landklinika.pl

Przy rajdach czy wyprawach w nieznany teren, gdzie nawigacja nie ogranicza się do jazdy po drodze, ale często samemu się ją wyznacza nie można polegać wyłącznie na wskazaniach satelitarnych GPS. Owszem jest ona bardzo pomocna, ale w momencie przedzierania się przez gęste lasy czy w deszczu możemy utracić sygnał GPS lub będzie on na tyle słaby, że tolerancja pozycjonowania może sporo odbiegać od map.
W celu zminimalizowania tych błędów zespoły korzystają z pomocy urządzenia zwanego metromierzem, hałdą czy też komputerem rajdowym.
Ilu producentów tyle różnych modeli i wersji- od prostych wskazujących podstawowe dane po rozbudowane maszyny parametryzujące pracę silnika (czyli wszystko to na co kierowca nie ma czasu a pilot musi kontrolować).

Bardzo dobrą opinią na świecie cieszą się komputery polskiej produkcji EXPLONA – gdzie zastosowano synchronizację pomiarów mechanicznych z sygnałem GPS.
Wiadomo że w naszym przypadku – gdzie amatorsko używamy sprzętu nie będziemy robić z samochodu kokpitu samolotu – dlatego też będę bazował na Explonie oraz metromierzu dostępnym na znanym portalu aukcjowym

Metromierz – to mała skrzynka z najczęściej dwoma lub trzema wyświetlaczami (LCD lub diodowymi), oraz kilkoma przyciskami (kalibracja, wybór wyświetlania oraz najważniejszy przycisk – zerowanie). Bardzo często dodatkowo instaluje się dodatkowe gniazdo zerowania- pod które wpina się zewnętrzne zerowanie – można wtedy zerować licznik przyciskiem w ręce czy pod nogą.

Można się również spotkać z „repeterem” – jest to dodatkowa skrzynka z wyświetlaczem – dla kierowcy (ale jest to wyłącznie wyświetlacz parametrów – sprzężony z metromierzem głównym)

Podstawową funkcją metromierza jest dokładnie wskazanie przebytej drogi w celu porównania z Roadbookiem (czy mapą).
Więc w podstawowej wersji metromierza mamy wskazania:
•    Droga przebyta całkowita (ODO)
•    Droga krótka -przebyta od zerowania (TRIP)
•    Stoper (Timer)
i są to dane najkonieczniejsze do pracy z roadbookiem

Metromierz zsynchronizowany z GPSem posiada już dodatkowe funkcje:
•    Droga przebyta całkowita (ODO)
•    Droga przebyta od zerowania (TRIP)
•    Stoper (Timer)
•    Prędkościomierz
•    Wybór najkorzystniejszego sygnału (GPS/przetwornik)
•    Kompas (CoG)
•    Rejestrator przebytej trasy
•    Pomiar napięcia zasilania
•    Współrzędne GPS

Jak używać Metromierz.

W momencie ustawienia się w miejscu gdzie rozpoczyna się trasa zapisana na roadbooku – przyjmujemy ten punkt jako punkt zerowy całej trasy i kalibrujemy (zerujemy) wszystkie liczniki (odo/trip) urządzenia. Od tego momentu zaczyna się przygoda pilota, czyli porównywanie wskazań metromierza, trasy z Roadbooka i rzeczywistą mapą terenu oraz test zaufania kierowcy do osoby kombinującej z papierami obok.
Na „obrazkach” w roadbooku mamy wyrysowany punkt zwrotny, dane GPS oraz dwie wielkości – pierwsza to całkowita trasa a druga to odległość do następnego punktu.
Będąc w tym punkcie – zerujemy już tylko wskazania licznika drogi krótkiej (dzięki czemu możemy liczyć trasę przebytą do następnego punktu). Drogi całkowitej nie zerujemy – tylko porównujemy z wartościami w roadbooku – jeśli zbytnio się one różnią, znaczy się pochrzaniliśmy trasę i … i pozostaje mapa topo i GPS żeby odnaleźć punkt zwrotny.

Oczywiście nie możemy polegać tylko i wyłącznie na wskazaniach metromierza – w końcu elektronika też jest omylna – więc głowy i intuicji nie wyłączamy.
Najczęstszym problemem pomiarowym (przy braku synchronizacji z GPS) jest błąd pomiaru spowodowany poślizgiem kół. Każde ślizganie się kół – powoduje że licznik zlicza metry a… samochód stoi w miejscu.

Jak podłączyć metromierz.

Większość zakupionych metromierzy posiada wiązkę 5-cio żyłową którą podłączamy

- czarny przewód (oznaczony GND) – masa
- czerwony przewód  (oznaczony 12V) – podłączamy pod stacyjkę
  (lub inne pewne i stabilne źródło +)
- przewód o oznaczeniu „R” – podłączamy pod sygnał biegu wstecznego
   (przy lewarku wstecznego)
- przewód o oznaczeniu „S” pod elektroniczny prędkościomierz, czujnik indukcyjny
  lub czujnik na lince prędkościomierza.

Dodatkowe wejścia w metromierzu przeznaczone są opcjonalnie do podłączenia zewnętrznego przycisku zerowania (EXT-RESET), repetera (RPT) czy synchronizacji GPS (GPS).

O ile podłączenie impulsatora pod prędkościomierz elektroniczny nie stwarza większych problemów (manual lub wizyta u znajomego elektryka) o tyle podłączenie czujki indukcyjnej musimy dobrze przemyśleć

Zasada działania czujki jest prosta – wysyła impuls do metromierza w momencie, gdy przez nią w odległości 2-3cm przemieści się metalowy przedmiot.
Czujnik ma trzy przewody – masa, +12V oraz „R” do wysyłania impulsów

Są dwa miejsca gdzie najczęściej podłącza się czujnik
- przednie koło i umocowanie czujnika tak aby zliczał obroty śrub mocujących tarczę hamulcową, (osobiście nie polecam – bo błoto woda i wstrząsy potrafią zablokować czujkę)
- śruby łączące wał napędowy od strony reduktora (miejsce dość wysoko usytuowane i zbyt często nie kąpiące się w błocie). Czujnik należy podłączyć tak, aby każdy obrót wału powodował przesunięcie się śrub przed czujnikiem (w tym momencie zaświeca się dioda sygnalizująca obecność elementu).

Najprostszą metodą jest podłączenie przetwornika pomiędzy licznik a linkę napędzającą go, (ale to uzależnione jest od samochodu, dostępności podłączenia i … modelu metromierza). Przetwornik- nakładka ma przewód impulsowy, wejście i wyjście pod które podłączamy linkę a wyjście wpinamy w licznik samochodu. Przewód – wiadomo… pod metromierz.

Po zamontowaniu całego zestawu pozostaje jeszcze kalibracja – czyli wyznaczenie metromierzowi ile impulsów ma zaliczyć na daną odległość (do tego potrzebujemy już wyłącznie odrobinę cierpliwości i prosty odcinek długości około 100-150m.

Dowiedz się również czym jest Roadbook i z czym się go je...

Written by :

vertix-irecki